Łożyska to kluczowe elementy toczne wykorzystywane w konstrukcji maszyn i urządzeń. Stanowią specjalistyczny termin w dziedzinie mechaniki, a ich podstawowym zadaniem jest podtrzymywanie ruchu obrotowego, redukcja tarcia oraz efektywne przenoszenie sił pomiędzy współpracującymi elementami mechanicznymi.
Występują powszechnie w wielu urządzeniach codziennego użytku i systemach przemysłowych, a ich różnorodność konstrukcyjna umożliwia dostosowanie do zróżnicowanych obciążeń oraz warunków pracy. W niniejszym artykule przedstawiono cztery popularne typy łożysk stosowane w przekładniach planetarnych GearKo: łożyska kulkowe głębokorowkowe, łożyska kulkowe skośne, łożyska stożkowe oraz łożyska igiełkowe.
Łożyska kulkowe głębokorowkowe – uniwersalne i niezawodne rozwiązanie
Łożyska kulkowe głębokorowkowe to najczęściej stosowany typ łożysk, znany ze swojej wszechstronności. Przystosowane są do przenoszenia umiarkowanych obciążeń promieniowych oraz osiowych, a ich kulkowa konstrukcja umożliwia pracę z dużymi prędkościami obrotowymi.
Cechują się niskim poziomem hałasu, minimalnymi wibracjami i ograniczonym tarciem. Dla zapewnienia ochrony przed zanieczyszczeniami często wyposażone są w uszczelnienia – gumowe lub w postaci cienkich stalowych blaszek – po obu stronach. Dostępne są również wersje otwarte, dedykowane do aplikacji, w których uszczelnienia nie są wymagane.

Łożyska kulkowe skośne – do przenoszenia obciążeń osiowych i promieniowych
Łożyska kulkowe skośne są zaprojektowane z różnymi kątami styku (zazwyczaj 15°, 25°, 30° lub 40°), co pozwala na ich dopasowanie do konkretnych warunków pracy. Kształt bieżni i sposób kontaktu elementów tocznych umożliwiają skuteczne przenoszenie zarówno obciążeń promieniowych, jak i osiowych – głównie w jednym kierunku.
Charakterystyczną cechą tego typu łożysk jest konieczność stosowania ich w parach (np. w układzie „tandem” lub „O”/„X”), aby zrównoważyć działające siły osiowe i zapewnić stabilność układu. Sztywność zespołu łożysk można zwiększyć poprzez odpowiednie napięcie wstępne, co znajduje szerokie zastosowanie m.in. w obrabiarkach i układach wysokoobrotowych.

Łożyska stożkowe – wysoka nośność i sztywność konstrukcyjna
Łożyska stożkowe cechują się konstrukcją opartą na stożkowych bieżniach, co pozwala na efektywne przenoszenie dużych obciążeń zarówno osiowych, jak i promieniowych. Ze względu na rozdzielność osiową pod wpływem jednostronnych sił osiowych, również wymagają montażu w parach – w układzie przeciwnym lub szeregowym.
Stosowanie napięcia wstępnego pozwala na kontrolę luzów roboczych i zwiększenie sztywności układu, co jest szczególnie istotne w aplikacjach wymagających precyzyjnej pracy pod dużymi obciążeniami (np. w mechanizmach napędowych lub przekładniach przemysłowych).

Łożyska igiełkowe – kompaktowe rozwiązanie o dużej nośności
Łożyska igiełkowe składają się z dużej liczby cienkich, precyzyjnych wałeczków (tzw. igieł) zamocowanych w klatce. Pomimo kompaktowych wymiarów, wyróżniają się wysoką nośnością promieniową i sztywnością. Ich zaletą jest możliwość pracy w ograniczonej przestrzeni montażowej, przy zachowaniu wysokiej efektywności i trwałości.
Najczęściej wykorzystywane są w mechanizmach, gdzie dostępna przestrzeń jest ograniczona, a jednocześnie wymagane jest przenoszenie dużych sił – np. w systemach przekładniowych, skrzyniach biegów czy sprzęgłach.

Wysoka jakość komponentów w przekładniach planetarnych GearKo
Wszystkie łożyska stosowane w przekładniach planetarnych GearKo pochodzą od renomowanych producentów i spełniają rygorystyczne normy jakościowe. Klienci mają możliwość doboru parametrów takich jak precyzja wykonania czy luz roboczy zgodnie z indywidualnymi wymaganiami aplikacyjnymi. Takie podejście zapewnia optymalną wydajność, trwałość i niezawodność układów napędowych.
źródło: https://www.gearko-tw.com/en-US/newsc33-core-components-of-gearko-planetary-gearboxes-types-and-applications-of-bearings